Đền Để Xuyên – Di tích lịch sử, văn hoá linh thiêng của xã Quyết Thắng
15/09/2025
Tọa lạc tại xã Quyết Thắng, TP Hải Phòng, Đền Để Xuyên từ lâu được người dân suy tôn là “Đền Cả”, thuộc hệ thống Ngũ Linh Từ nổi tiếng linh thiêng. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng, mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị lịch sử – văn hoá đặc sắc của vùng đất và con người nơi đây.
Đền được xây dựng từ thời Hậu Lê (năm 1548), thờ Ngũ vị Thành Hoàng: Vua Lê Trang Tông (thế kỷ XVI), hai tướng Đặng Xa Lâu, Trịnh Đống Thung; quan thái giám Phạm Phổ Tế và Thuỷ thần Nam Hải Đại Vương. Trước năm 1938, nơi đây còn lưu giữ nhiều sách thần tích, sắc phong từ các triều vua Thiệu Trị, Tự Đức, Thành Thái, Đồng Khánh, Khải Định.
Trong những năm kháng chiến chống Pháp, Đền Để Xuyên là địa điểm diễn ra các cuộc họp quan trọng, lễ kết nạp Đảng viên, xây dựng làng chiến đấu, đón tiếp cán bộ giữa vùng tự do và vùng địch tạm chiếm. Dù từng bị tàn phá nặng nề, đền đã được nhân dân địa phương phục dựng, tôn tạo để phục vụ nhu cầu văn hoá, tâm linh và gìn giữ bản sắc quê hương.
Hiện nay, Đền Để Xuyên vẫn tọa lạc trên nền đất cũ, diện tích hơn 4.000 m², kiến trúc chữ Đinh gồm ba gian bái đường, một gian hậu cung mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Ngày 24/9/2015, đền được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hoá cấp thành phố.
Lễ hội Đền Để Xuyên gắn liền với ngày sinh các vị Thành Hoàng, được tổ chức truyền thống trong 3 ngày (10–12 tháng Giêng âm lịch). Đặc biệt, từ năm 2013, Lễ hội Rước Ngũ Linh Từ được khôi phục, rước Đền Để Xuyên cùng 5 đền thiêng khác về Đình Cựu Đôi, 5 năm tổ chức một lần. Năm 2023, Lễ hội Ngũ Linh Từ đã được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Xã Quyết Thắng